ĐỀ NGHỊ MỘT CHIẾN-LƯỢC VIỆT-NAM
TRONG NGÀNH TIN-HỌC
Đặng Đình Cung
Kỹsư Tưvấn
E-Mail : 101632.276@COMPUSERVE.COM
Úc, Bắc Mỹ, Nhật hay Âu-châu,Bài này đề-nghị một chiến-lược trong ngành tin-học thích-ứng với vị-trí của Việt-nam trên Thế-giới. Sau khi tóm tắt những nguyên-tắc của chiến-lược, chúng tôi nêu lên danh-sách những việc nên làm để lợi-dụng thời-cơ và nắm một số địa-điểm mạnh trên thị-trường tin-học quốc-tế.
Một chiến-lược dựa trên ba tiêu-chuẩn : tập-trung lực-lượng, giữ thế chủ-động và tiết-kiệm tư-liệu. Trong chiến-lược công-nghệ vai trò của Nhà Nước là cốt-yếu dù là trong kinh-tế thị-trường hay là kinh-tế chỉ-huy. Vai trò của Nhà Nước có thể tóm tắt ở ba việc : Nhà Nước bảo-vệ, Nhà Nước bảo-hộ và Nhà Nước kinh-doanh. Tin-học có những đặc-điểm sau đây mà Việt-nam có thể lợi-dụng :
- "vé vào cửa" của một số nghề tin-học rất là cao, tối-thiểu phải tính đầu-tư bằng tỷ đô-la, nhưng cũng có rất nhiều nghề thì cái "vé vào cửa" lại rất là rẻ, tính bằng nghìn đô-la,
- vì là một công-nghệ mới, nước nào cũng còn có thể theo kịp tiến-bộ của Thế-giới,
- một số nghề không cần đến tay nghề cao (như là lập-trình), nhưng có một số nghề cần đến học-thức cao và nhiều kinh-nghiệm (như là dự-án-trưởng),
- trừ những cá-biệt, những người kém học-thức thì không thể nhờ ở kinh-nghiệm thâm-niên mà tiến lên cao được,
- ngoài nghề lập-trình ra thì sự phát-triển của tất cả những nghề liên-quan đến tin-học đều tuỳ-thuộc ở nhu-cầu các công-nghệ khác và có ảnh-hưởng tốt đến sự phát-triển của những công-nghệ khác.
Vì thế mà ta phải chọn những chiều-hướng phát-triển nào có thể tận-dụng ba đặc-điểm trên và tôn-trọng ba tiêu-chuẩn của chiến-lựơc-học mà chúng tôi nhắc lại ở mở bài. Sau đây là những đề-nghị của chúng tôi.
Để tôn-trọng tiêu-chuẩn "giữ thế chủ-động" thì thay vì lập-trình thuê cho ngoại-bang, nên khai-triển ứng-dụng tin-học vào những vấn-đề cụ-thể của Việt-nam như là
- cải-cách hành-chính,
- tối-ưu-hoá việc quản-lý sản-xuất, vận-tải con người và hàng hoá, kế-toán xí-nghiệp,
- đào-tạo tay nghề về hiểu biết về tin-học cũng như về một ngành cổ-diển như là y-tế-bảo-hiểm xã-hội, cơ-khí, canh-nông, thực-phẩm, sản-xuất và tiết-kiệm nguyên-liệu, sản-xuất và tiết-kiệm năng-lượng,...
Trong vai trò bảo-vệ của Nhà Nước và để giữ thế chủ-động thì thay vì gửi lập-trình-viên ra làm ciệc ở nước ngoài,
- trong vòng hai năm tới, đào-tạo trong nước (nếu cần thuê thày ở nước ngoài đến dậy) ở bậc cao-học khoảng hai trăm dự-án-trưởng về tin-học,
- gửi những ngưòi đó đi tu-nghiệp tại những đại-học nổi tiếng ở
Trong vai trò kinh-doanh của Nhà Nước và để tiết-kiệm tư-liệu thì
Trong vai trò bảo-hộ của Nhà Nước và để tập-trung lực-lượng thì thay thế những chính-sách hiện-hành ưu-đãi các ngành coi là quan-trọng bằng một chính-sách "ươm cây" :
Đó là danh-sách mà chúng tôi nghĩ tôn-trọng ba tiêu-chuẩn của chiến-lược-học.
Chúng tôi cũng nghĩ rằng Nhà Nước nên làm những việc đó để Việt-nam có một thế mạnh trên thị-trường tin-học quốc-tế và để cho tin-học mang phúc-lợi cho những ngành kinh-tế khác. Điều quan-trọng là phải giải-quyết những vấn-đề của Việt-nam trước đã. Những vấn-đề đó làm phung-phí tài-sản và công-lao nhiều hơn là vài triệu đô-la kiếm được nhờ đi làm thuê cho ngoại-bang. Xuất-khẩu lao-động, dù là lao-động trí-não, chưa bao giờ giúp một nước thoát ra khỏi vòng chậm-tiến.